Keles Gezi Rehberi
Belenören Kültür Evi, Zeus Kersoullos Tapınağı, Odeion ve kehanet merkezi: Keles Akçapınar ve Belenören köyleri arasında bulunan Tazlak tepesinde bulunur. Bu tepe üzerinde Antikçağda Zeus için inşa edilmiş bir tapınak ve bir Odeion (Konser ve toplantı salonu) bulunuyordu.
Tapınak yanında gelen ziyaretçilerin gelecekleri ile ilgili kehanetlerin öngörüldüğü bir kehanet merkezi de vardı. Bu tapınak antikçağda dağ yöresinin dini merkezi durumunda idi.
Günümüzde bu tapınak ve diğer binalara ait mimari malzemeler hemen tepe eteklerinde bulunan Akçapınar ve Belenören köylerinde görülmektedir.
Tapınak alanında Uludağ Üniversitesi Arkeoloji bölümünce bir kazı planlanmaktadır. Tapınağın eteklerinde bulunan Belenören köyünde bir kültür evi bulunmaktadır.
Gelemiç kayalı dere Kanyonu, Gavur ini mağarası: Keles ilçesinin Gelemiç köyü sınırları içerisinde bulunur. Kocasu (Atranos)nehrinin Keles ilçesi sınırları içerisinde aktığı kayalık ve çok sert bir vadiye Kayalı dere kanyonu denilmektedir. Burası Kocakovacık köyü altlarından başlayarak Gelemiç köyü arazisine kadar uzanır.
Burası karşıdan çok sert ve içerisine girilemez bir kanyon şeklinde görünse de içerisine girildiğinde gelen ziyaretçileri büyüler. Bu sert kanyonun her iki yakası heybetli kayalardan oluşur. Tam ortasından akan Kocasu nehri boyunca çok keyif alınarak yürünecek bir yol güzergahı bulunmaktadır.
Nehir boyunca yapılacak bir yürüyüşten sonra sola doğru yaklaşık 30 dakikalık bir tırmanış ile Gavur ini mağarasına ulaşılır.
Kemaliye Camisi:İlçede ayakta kalmış en eski camilerden birisi Kemaliye köyünde bulunur. Bu cami içerisinde 19. yy içerisinde yapılmış resimler ve süslemeler oldukça ilgi çekicidir. Cami içerisinde bu dönemde yapılmış Kabe ve çevresi resmi ile daha başka resimler buraya gören kişileri etkilemektedir.
Ana Sultan Türbesi; Keles Küçükkovacık Mahallesi yakınlarındaki türbede defnedilmiş olduğuna inanılan ulu bir kadındır. Hayatı ve şahsiyeti hakkında kesin bir bilgi olmamakla birlikte bu kadının Savcı Bey’in hanımı (Ertuğrul Gazi’nin gelini, Osman Gazi’nin de yengesi) “Avna Hatun” olduğu rivayet edilmektedir. Rivayete göre Savcı Bey genç yaşta kaybettiği eşinin anısına bir türbe yaptırmış, sancağını türbeye asmış ve her yıl bu türbenin başında onun hayrına fakir fukaraya yemek dağıtmıştır. Bu gelenek Küçükkovacık sakinleri tarafından 700 yıldır yaşatılmış olup halen sürdürülmektedir.
Osmanlı dönemi belgelerinde bu türbe ile ilgili fazla bir bilgi yoktur. Sadece II. Selim devrine (1566-1574) ait bir tahrir defterinde “Kavacık köyü yakınlarında Fakire Ana Zaviyesi” adıyla buradaki zaviyeden bahsedilmektedir.
Türbe; bahçe içerisindeki iki odadan müteşekkil olup girişe göre soldaki odada Avna Hatun’un sağdaki odada erkek kardeşinin(veya oğlunun) defnedilmiş olduğu rivayet edilmektedir. Türbenin yanında bir çeşme bulunmaktadır. Çeşmenin bilinen en eski banisi Hüdavendigar Vakfı’nın tahsildarı Hüseyin Ağa’dır. Bu şahıs tarafından Hicri 1160 (Miladi 1747-1748) yılında yaptırılan ilk çeşmenin inşa kitabesi mevcuttur.
Selahaddin Buhari Türbesi: Keles İlçesi Dedeler mahallesinde bulunmaktadır. Kuruluş devrinde buralara Horasandan gelerek yerleşmiş Selahaddin Buharinin burada gömülü olduğu rivayet edilir. Türbe binası yeni bir bina olup, türbe içerisinde Selahaddin Buhari’ye ait olduğu söylenen bir takım eşyalar ile onun tarafından avlandığı rivayet edilen geyik boynuzlarını görülebilir.
Uludağ Dervişlerinden Şeyh Selahaddin Buhari Hazretleri
Miladi 1400’lü yılların başında Buhara’dan Horasan’a ve daha sonra Anadolu’ya geçtiği ve yine aynı yıllarda Bursa’ya ve bu bölgeye (Dedeler Köyü/Keles’e) geldiği bilinmektedir. Veli-Evliya olduğu bilinen bu zat Türk Alpereniydi.
Kocayayla: Keles denilince ilk akla gelen Kocayayla’dır. Kocayayla ilçe merkezine 4 km uzaklıkta bulunmaktadır. Kocayayla ormanın dağ ile buluştuğu, Uludağ’ın en güzel göründüğü yer durumundadır. Çok eski devirlerden beri yörede yaşayan insanlarca kullanılmış ve korunmuş bir yaylamızdır. Kocayayla’da bulunan ve asırlardır korunmuş ulu çam ağaçları yörenin en yaşlı ağaçları arasındadır. Kocayayla bir rivayete göre Osman Gazininin Bizans’a ve Bursa’ya yönelik askeri harekatlarında bir üs olarak kullanılmıştır. Burada Osman Gazinin bir camisinin bulunduğu, sefer zamanlarında yörede yaşayan Yörük ve Türkmenlerin burada buluştukları anlatılır. Hatta Kocayayla’da bir mevkinin adı hala cami yeridir.
Kocayayla 1965 senesinden beri yörenin en eski ve büyük şenliği olan Kocayayla şenliklerine ev sahipliği yapar. Keles Belediye Başkanı İsmail Saydam’ın döneminde başlayan bu şenlikler günümüzde Uluslar arası bir kimliğe bürünmüştür. Her yıl Temmuz ayı başında Keles Belediyesince organize edilen şenlikte yöre insanı buluşur, eğlenir kaynaşır. Türk Dünyası Ata Sporları Şenliğide burada düzenlenmektedir. Kocayayla şenliklerine il merkezi Bursa’dan ve yakın il ve ilçelerden pek çok ziyaretçi gelir.Kocayayla yörenin en önemli piknik ve mesire alanıdır. Günümüzde bölgede konaklama ihtiyacını karşılamak amacıyla yayla içerisine bungalov tipi evler yapılmıştır. Ayrıca Kocayayla’da at biniciliği, okçuluk, atv ve bisiklet turları, trekking faaliyetleri için düzenlenmiş parkurlar bulunmaktadır. Denizler mahallesinden başlayıp Kemaliye mahallesi altında son bulan 9,5 kilometre uzunluğunda rafting parkuru oluşturulmuştur.